Το λεμφοίδημα είναι το οίδημα/ πρήξιμο που δημιουργείται σε ένα άκρο, χέρι ή πόδι, και είναι ενδεικτικό κάποιας διαταραχής στη λειτουργία του λεμφικού μας συστήματος.
Το λεμφικό σύστημα έχει ως σκοπό να καθαρίζει το σώμα μας από τα άχρηστα προϊόντα που προκύπτουν από τις λειτουργίες των κυττάρων του, απομακρύνοντάς τα μέσω της λέμφου, του υγρού που κυκλοφορεί στα λεμφαγγεία. Οι λεμφαδένες μας λειτουργούν σαν φίλτρα για την λέμφο και η τελική περίσσεια υγρών και αποβλήτων αποβάλλεται από το σώμα, μέσω του αίματος. Όταν όμως το λεμφικό σύστημα για κάποιο λόγο δεν μπορεί να απομακρύνει αποτελεσματικά τα λεμφικά υγρά από το σώμα προκαλείται λεμφοίδημα.
Στην περίπτωση ασθενών με Ca μαστού, η χειρουργική επέμβαση (μαστεκτομή, ογκεκτομή), ο λεμφαδενικός καθαρισμός (αφαίρεση λεμφαδένων μασχάλης) και η ακτινοθεραπεία είναι παράγοντες που μπορεί να θέσουν τις ασθενείς σε υψηλό κίνδυνο εμφάνισης λεμφοιδήματος.
Η ιδιαιτερότητα του λεμφοιδήματος είναι ότι ανάλογα με την περίπτωση κάθε ασθενούς, μπορεί να εμφανιστεί αμέσως μετά την επέμβαση, μετά από λίγους μήνες ή ακόμα και μετά από πολλά χρόνια.
Προφυλάξεις – Συμβουλές για το Λεμφοίδημα:
- Εάν αντιληφθείτε πρήξιμο στο χειρουργημένο σας χέρι, στα δάκτυλα ή στο σύστοιχο στήθος, εξάνθημα, κοκκινίλα, αλλαγή θερμοκρασίας στο χέρι σας ενημερώστε μας αμέσως. Μια πιθανή φλεγμονή μπορεί να δημιουργήσει ή να επιδεινώσει το λεμφοίδημα.
- Μην επιτρέπετε να σας πάρουν αίμα, να σας κάνουν ένεση ή να σας πάρουν την πίεση από το χειρουργημένο σας χέρι.
- Απαγορεύεται να σας κάνουν νάρκωση, να σας βάλουν ορό ή σκιαγραφικό, να κάνετε βελονισμό στο χέρι και στην πλευρά που χειρουργηθήκατε.
- Να αποφεύγετε να σηκώνετε βαριά αντικείμενα ή τσάντες. Χρησιμοποιείτε πχ. βαλίτσες με ροδάκια.
- Να μην φοράτε κοσμήματα ή ρούχα που σας σφίγγουν/στενεύουν.
- Να αποφεύγετε τις ξαφνικές εναλλαγές θερμοκρασίας όταν κάνετε μπάνιο ή όταν πλένετε τα πιάτα. Αποφύγετε τη σάουνα και το καυτό νερό. Να προστατεύετε πάντα το χέρι σας από τον ήλιο και να χρησιμοποιείτε πάντα γάντια κουζίνας για την θερμότητα.
- Προσπαθήστε να αποφύγετε τραυματισμό στο χέρι σας, όπως αμυχές, καψίματα, κακώσεις από άθληση, τσιμπήματα, δαγκώματα από ζώα ή τσούχτρες.
- Να αποφεύγετε να κόβετε τα πετσάκια στο μανικιούρ σας.
- Πριν οποιουδήποτε είδους άθληση ενημερώστε το γιατρό. Μπορείτε να κάνετε βάδην, κολύμπι, ελαφρά αεροβική και ήπιο πιλάτες. Αν νιώσετε κούραση, ξαπλώστε και ξεκουράστε το μέλος βάζοντάς το πάνω σε μαξιλάρι.
- Να φοράτε ελαστικό επίδεσμο στο χειρουργημένο σας χέρι όταν ταξιδεύετε με αεροπλάνο. Φροντίστε να λαμβάνετε πολλά υγρά κατά την πτήση.
- Οι κυρίες με βαρύ στήθος μπορούν να φορούν στηθόδεσμο με ελαφρά ενίσχυση που εφαρμόζει καλά και δεν σφίγγει.
- Μπορείτε να ξυρίζετε τη μασχάλη σας με μαλακό ξυράφι ή προτιμότερο με ηλεκτρική ξυριστική μηχανή.
- Στις δουλειές του σπιτιού να χρησιμοποιείτε καλύτερα το υγιές σας χέρι και να δίνετε προσοχή στις επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Καλό θα είναι να μεσολαβούν διαστήματα ξεκούρασης του άκρου μεταξύ των εργασιών.
- Διατηρήστε σταθερό βάρος με σωστή, ισορροπημένη διατροφή. Προτιμάτε πρωτεΐνες από κοτόπουλο και ψάρι, λαχανικά, φρέσκα φρούτα και όχι πολύ αλάτι.
Με συνεχή παρακολούθηση και προσοχή μπορούμε να ελέγξουμε την πιθανότητα εμφάνισης λεμφοιδήματος και να την προλάβουμε!